Nr 1/ 2009

 Celem artykułu jest przede wszystkim pokazanie wpływu potoczności i oficjalności na dramaturgię reportażu telewizyjnego. Kolejnym zamierzeniem jest potwierdzenie tezy, że w analizowanym gatunku napięcie budują nie tylko wskazane odmiany językowe, lecz także inne elementy takie, jak komentarz odautorski, warstwa ikoniczna, dźwiękowa, montaż itp.Materiał stanowią fragmenty reportaży wyekscerpowanych z Magazynu Ekspresu Reporterów, programu realizowanego na żywo w każdy wtorek w TVP2.SŁOWA KLUCZOWE: dramaturgia, oficjalność, potoczność, reportaż telewizyjny

 Przedmiotem artykułu jest kwestia odpowiedzialności za słowo oraz językowe mechanizmy jej unikania. Autorki – m.in. w oparciu o teorię reguł konwersacyjnych Grice’a czy teorię presupozycji – pokazują, w jaki sposób można w praktyce wykorzystywać osiągnięcia współczesnego językoznawstwa do kreowania komunikatów perswazyjnych i do rozbrajania językowo zmanipulowanych wypowiedzi.SŁOWA KLUCZOWE: odpowiedzialność, modalność, kłamstwo, maksymy konwersacyjne Grice’a, implikacja, presupozycja

 Celem artykułu jest wstępne wyodrębnienie niektórych jednostek języka zawierających wyraz graficzny liczyć poprzez analizę artykułów hasłowych liczyć we współczesnych słownikach języka polskiego. Pozwala to zauważyć, że chociaż jednostki czasownikowe zawierające ten sam wyraz graficzny mogą mieć wspólny element znaczeniowy, nie można w ich przypadku mówić o polisemii, gdyż różni je forma, rozumiana tu jako wyraz struktury składniowej czasownika.SŁOWA KLUCZOWE: polisemia, czasownik, jednostka języka, liczyć

 Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na różnice definiowaniu polskich i włoskich terminów językoznawczych oraz terminy mogące okazać się „fałszywymi przyjaciółmi tłumacza”. Zjawisko opisywane w niniejszym artykule jest częścią szerszego w lingwistyce problemu, a mianowicie rozbieżności w rozumieniu i definiowaniu pojęć językoznawczych. Nieocenioną pomocą w tym wypadku byłby polsko-włoski słownik terminologii językoznawczej.słowa kluczowe: terminologia, konwersja, antonimia, idiom, fraseologia, „fałszywi przyjaciele tłumacza”

 Pojęcie emisja głosu traktowane jest często jako zarezerwowane wyłącznie dla artystycznych aspektów języka, a przecież, tak jak w opisie Ferdynanda de Saussure’a pojęcie (signifie) stanowi jedność z obrazem akustycznym (signifiant). Podejmując próbę opisu realizacji językowej (linguistic performance), nie możemy skupić się tylko na zagadnieniach lingwistycznych, na poprawności syntaktycznej czy nawet artykulacyjnej. Bo to właśnie głos jest tworzywem werbalizacji, stanowi bazę do dalszych, artykulacyjnych przekształceń, jest tkanką mowy. Dodatkowo, tworzenie dźwięku jako proces motoryczny wchodzi w ścisłe relacje z mentalnymi procesami przetwarzania informacji językowej i korelacja obydwu tych płaszczyzn gwarantuje tworzenie pełnej wypowiedzi, realizującej zamierzenia kreatywnego podmiotu. Celem artykułu jest próba opisania i przybliżenia tych wzajemnych relacji z zastosowaniem modelu wytwarzania mowy Willema Levelta i z wprowadzeniem w ten system motorycznych zachowań fonacyjnych.SŁOWA KLUCZOWE: emisja głosu, proces fonacyjno-artykulacyjny, realizacja językowa, proces wytwarzania mowy, oddech spoczynkowy i dynamiczny, gotowość słowna, podparcie oddechowe, głos naturalny

 Artykuł prezentuje obecną od niedawna w murach uniwersyteckich dyscyplinę – emisję głosu. Przedstawia początki organizacji tych zajęć na Wydziale Polonistyki w kontekście wymogów ministerialnych. Poświęca uwagę działalności Podyplomowego Studium Emisji Głosu UW, które wykształciło prowadzących ten przedmiot dla studentów specjalizacji nauczycielskiej kierunków nauczycielskich oraz dla pracowników UW. Tekst prezentuje założenia zajęć z emisji głosu oraz ich program. Uzupełnieniem są opinie uczestników kursów zawarte w Aneksie.SŁOWA KLUCZOWE: głos, emisja głosu, kształcenie nauczycieli

 Studium przypadku dotyczy trzyletniego dziecka z całkowitym, lewostronnym rozszczepem podniebienia i wargi. Głównym celem jest pokazanie rozwoju mowy dziecka z tą wadą. Autorka zwraca uwagę na zaburzenia mowy będące wynikiem wady wrodzonej oraz na sposoby jej usprawniania w tak wczesnym okresie życia.Słowa kluczowe: rozszczep podniebienia i/lub wargi, rozwój mowy, zaburzenia mowy, terapia.

 Celem artykułu jest przedstawienie przekładoznawstwa jako autonomicznej dziedziny humanistyki. Charakterystyki dokonano, korzystając z zachodnioeuropejskich metodologii reprezentowanej przede wszystkim przez interpretacyjną szkołę przekładu (Manipulation School). Głównym wnioskiem wyciągniętym z niniejszych rozważań jest przekonanie o integralności literatury przekładu z rodzimym systemem literatury. Polisystemowe myślenie o tłumaczeniach literackich umożliwia wyodrębnienie podstawowych relacji rządzących tą literaturą oraz wzajemnych wpływów pomiędzy przekładem a literaturą rodzimą. Powyższy pogląd pozwala ukonstytuować przekładoznawstwo jako integralną i samodzielną dyscyplinę nauki.SŁOWA KLUCZOWE: translatoryka, traduktologia, translatologia, przekładoznawstwo, lingwistyka, teoria systemu Even-Zohara

 Autorka przedstawia krótko podstawy glottodydaktyki w Polsce. Mimo że glottodydaktyka została wyodrębniona z lingwistyki, nie można odseparować jednej od drugiej, co jest myślą przewodnią tekstu. Zaprezentowane zostały podstawowe cechy wyróżniające glottodydaktykę spośród innych dyscyplin naukowych opierających się na lingwistyce. Wskazano z jakich dziedzin nauki czerpie glottodydaktyka, aby w pełni realizować swoje cele.SŁOWA KLUCZOWE: lingwistyka, glottodydaktyka, języki naturalne, języki obce, układ glottodydaktyczny, nauczyciel, uczeń

 Szkic poświęcony jest pozaliterackim kontekstom interpretacyjnym przydatnym w kształceniu polonistycznym na trzecim i czwartym etapie edukacyjnym. Powyższe rozważania wynikają z założenia, że muzyka i film – jako istotne dla współczesnych nastolatków nośniki wartości – mogą stanowić skuteczną inspirację do sięgania przez młodzież po literaturę piękną, a także efektywną ilustrację lekcji języka polskiego.Omówione zostały: zagadnienie poetyki i stylistyki tekstów polskich twórców hip – hopu, muzyczne interpretacje poezji Józefa Baki dokonane Tomasza Budzyńskiego a także awangardowy film animowany autorstwa Tomasza Bagińskiego pt. Katedra.SŁOWA KLUCZOWE: edukacja, szkoła, hip – hop, punk rock, barok, semiotyka, katedra, aksjologia